CBCT مخفف کلمات Core-Balance Current Transformer است. این ترانس جریان نشتی را تشخیص داده و فرمان قطع را به قسمت کلید اصلی داده صادر می شود.
همانطوری که می‌دانیم جریان سه فازی که از هر سلول تابلوی mcc برای مصارفی مثل کنترل یک موتور سه فاز خارج میشود ممکن است دچار نشتی جریان باشد. مثلا اتصال فاز به بدنه موتور یا حتی به بدن یک شخص.
این نشتی جریان یا در واقع عدم تعادل بین سه جریان رفت در سه فاز و جریان برگشت در سیم نول باید تشخیص داده شود و این تشخیص باید منجربه قطع کلید اصلی سلول شود.
به همین منظور سه فاز همراه با نول از یک ترانس نوع CBCT عبور داده میشود. این ترانس به رله نوع Earth Leakage Relay متصل است. رله این مقدار نشتی جریان را در ترانس تشخیص داده و فرمان قطع را به قسمت shunt trip کلید اصلی تابلو (کلید mccb) می‌دهد
اگر در این فرایند از سیم نول استفاده نشود باز هم ترانس این جریان نشتی را تشخیص می‌دهد
تصویر رله تشخیص دهنده نشتی جریان
این رله نیز دارای دو قسمت قابل تنظیم است:
-یکی برای حساسیت جریان که از ۳۰ میلی آمپر تا ۳۰ آمپر قابل تنظیم است
– و دیگری تنظیم زمان که از ۰ تا ۱۰ ثانیه قابل تنظیم است
برای کاربردهای عمومی جریان بر روی ۳۰ میلی آمپر تنظیم میشود، ولی همین تنظیم را نیز برای کاربردهای صنعتی می‌توان استفاده کرد
***زمان نیز بهتر است در محدوده ۰ تا ۴ ثانیه باشد
کاربرد دیگر این ترانس در حفاظت ترانسهای قدرت در برابر Earth Fault یا همان خطای زمین است.
در این حالت این ترانس بر روی سه فاز اولیه ترانس قدرت قرار می‌گیرد و در صورت ایجاد خطای زمین در ثانویه به کمک رله فرمان قطع را برای عناصر قطع کننده مثل کلید MCCB یا ACB ارسال می‌کند.
در واقع زمانی که خطای زمین اتفاق بیفتد بالانس جریان سه فاز در ثانویه و سپس در اولیه ترانس به هم خواهد خورد که این عدم بالانس را ترانس CBCT تشخیص می‌دهد
شکل زیر نحوه این اتصال و حفاظت را برای یک ترانس قدرت نشان می‌دهد.
نکته: CBCT مخفف کلمات Core-Balance Current Transformer است.
نوع حلقه ای معمول ترین نوع ترانسفورماتور کوربالانس (CBCT) است. کابل از مرکز سی تی عبور می کند و به همین ترتیب سیم پیچ اولیه شکل می گیرد.
ترانسفورماتور جریان کوربالانس (CBCT) برای ارائه حفاظت نشتی زمین در یک سیستم قدرت استفاده می شوند . به دلیل نوع عملکرد مورد نیاز این سی تی ها آنها از ترانسفورماتور های جریان حفاظت و اندازه گیری نرمال متفاوت هستند .
در شبکه های خنثی عایق شده یا جبران شده، جریان نشتی زمین کوچک است و به طور کلی بسیار کوچکتر از جریان بار نامی است.
چنین جریان نشتی زمینی نباید اجازه داده شود که برای مدت زمان طولانی وجود داشته باشد ، زیرا آنها سرانجام باعث ایجاد شکست عایقی در فازهای سالم و بعد از آن باعث ایجاد خطاهای فاز به فاز یا دو فاز به زمین می شوند.
برای حفاظت از مدارهای کابلی و خطوط انتقال هوایی با کابل ترانسفورماتور جریان کور بالانس معمولا استفاده می شود . به طور کلی، خوب است که مانیتورینگ بر عایق فقط برای نشان دادن وجود جریان نشت زمین، و نه برای قطع مدار به این نوع سیستم ها اضافه گردد. در صورت وجود خطا در چنین مواردی متخصصان مربوطه اقدامات لازم را برای خارج کردن مدار های خطا دار می توانند انجام دهند. psvafa – pooyatrans – پویا صنعت وفا – پویاترانس
استثنا در این مورد، معادن ذغال سنگ ، معادن سنگ معدن، و بارهای مشابه که در آن، با توجه به ملاحظات ایمنی، سیستم حفاظتی طوری طراحی شده است که در صورت وقوع نشتی ارت مدار قطع می گردد(به علت نیاز به ملاحظات ایمنی اضافه ولتاژ در اثر خطا و ایجاد خطر برای کارکنان در معدن)
CBCT ها با یک هسته و یک سیم پیچ ثانویه ساخته می شوند. تعداد دورهای ثانویه لازم نیست مرتبط با جریان نامی فیدر یا کابل باشد چون جریان ثانویه ای، در حالت تعادل از این سی تی عبور نمی کند.
این اجازه می دهد تا تعداد دور سیم پیچ ثانویه طوری انتخاب شود تا جریان پیکاپ بهینه شده ای را انتخاب و ایجاد کرد . انتخاب نسبت باید به تولید کننده واگذار شود تا بهترین نسبت تبدیل را انتخاب کند.
CBCT ها با رله مناسب برای اهداف حفاظت از نشتی زمین استفاده می شود.
نحوه اتصال CT کوربالانس
سیم کشی ترانس کور بالانس
ترانس جریان کوربالانس امکان اندازه گیری جریان های باقی مانده (جریان نشت زمین ) را فراهم می کند.
این جریان از طریق ترانسفورماتور چمبره ای قرار داده شده در اطراف ۳ فاز + خنثی یا فاز + خنثی (بسته به نوع شبکه ) و یا در اتصال زمین اندازه گیری می شود.
مجموع برداری این جریانها زمانی که هیچ خطایی وجود ندارد صفر است.
زمانی که یک جریان نشتی زمین وجود داشته باشد این تعادل جریان از بین می رود.
در این زمان، مجموع برداری جریان دیگر صفر نیست و این تفاوت توسط کوربالانس اندازه گیری می شود.
در شرایط سالم، یعنی زمانی که هیچ جریان نشتی زمین وجود ندارد، ثانویه CBCT هیچ جریانی را حمل نمی کند، و فوران مغنتاطیسی در هسته وجود ندارد.
در صورت که یک نشتی زمین اتفاق بی افتد، جریان نامتعادل یک فوران در هسته CBCT ایجاد می کند و جریان ایجاد شده از طریق سیم پیچ ثانویه، باعث عملکرد رله حفاظتی می شود . اگر بیش از یک کابل سه فاز به صورت موازی استفاده شده باشد، توصیه می شود که یک CBCT جداگانه بر روی هر کابل به یک رله مشترک متصل شود یا رله ی جداگانه برای هر CBCT استفاده شود.
