برقگیر یا صاعقه گیر
در پست های هوایی برای جلوگیری از آسیب به ترانسفورماتور در اثر اضافه ولتاژ های گذرا ناشی از عواملی نظیر کلیدزنی (اضافه ولتاژ های ناشی از سوییچینگ) و صاعقه در اطراف فشار قوی ترانسفورماتور در هر فاز از برقگیر یا صاعقه گیر استفاده می گردد.
برقگیر یا صاعقه گیر در شرایط عادی مقاومتی در حدود چند صد مگا اهم از خود نشان می دهد و عملا مدار باز است و همان موج سیال خط را از ترانسفورماتور عبور می دهد. اما وقتی که موجی مانند صاعقه (چند مگا ولت) از خط عبور می کند این مقاومت عدد بسیار کوچکی نزدیک به صفر از خود نشان می دهد. و در یک لحظه اتصال کوتاه با زمین برقرار می کند تا موج بسیار بزرگ (ولتاژ) از طریق این خط اتصال کوتاه شده به زمین منتقل شود.
ازدیاد ولتاژ در شبکه را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
- اضافه ولتاژهای گذرا
- اضافه ولتاژهای دایمی
ازدیاد ولتاژ ماندگار یا دایمی در اثر بروز خطا و یا عمل ناصحیح سیستم و ازدیاد ولتاژ گذرا در اثر برخورد صاعقه و یا سوییچینگ در شبکه ایجاد می گردد. در مورد ازدیاد ولتاژ در اثر برخورد صاعقه، توسط تعبیه برقگیر یا صاعقه گیر مناسب، سیستم می تواند مورد حفاظت قرار گیرد. با توجه به شرایط محل نصب می توان از برقگیر یا صاعقه گیر با جریان تخلیه نامی(مقدار پیک) 5 و10 کیلو آمپر و همچنین برقگیر یا صاعقه گیر نوین استفاده کرد.
یک برقگیر یا صاعقه گیر خوب باید دارای مشخصات زیر باشد:
1.در ولتاژ نامی شبکه، به منظور کاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد.
2. در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس کم باشد.
3. توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینکه خود صدمه ببیند داشته باشد.
4. پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت کار عادی) برگردد.