چگونه ظرفیت ترانسفورماتور مورد نیاز خود را تعیین نماییم؟
براورد اصولی ظرفیت ترانسفورماتورها ضمن نیاز به محاسبه مقدار متوسط و مقدار حداکثر بار مصرفی به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی، شرایط بارگذاری و پیش بینی رشد بار در آینده وابسته می باشد. اما معمولا در براورد ظرفیت ترانسفورماتورها توسط پیمانکاران و حتی شرکت های توزیع، تنها حداکثر بار مصرفی لحاظ شده و به همین دلیل معمولا ترانسفورماتورها با ظرفیت بالاتر از نیاز واقعی انتخاب شده و ایجاد ظرفیت های بلا استفاده و در نتیجه افزایش تلفات انرژی و هزینه را به همراه دارد. به این ترتیب توصیه می شود محاسبه ظرفیت حتما توسط کارشناسان فنی و با لحاظ نمودن همه فاکتورهای موثر در انتخاب ظرفیت ترانسفورماتور صورت گیرد. برای این منظور در بخش مقاله ها اطلاعات کاملی برای علاقه مندان آورده شده است. اما به منظور محاسبه سرانگشتی ظرفیت ترانسفورماتور مورد نیاز، در این قسمت روش سنتی براورد به زبان ساده ارائه شده است.
محاسبه ظرفیت بر اساس حداکثر جریان مورد نیاز:
در صورتی که متقاضی از حداکثر جریان بار و یا مجموع حداکثر جریان بارها آگاه است، می توان به صورت تقریبی و بدون لحاظ نمودن سایر مولفه های موثر از جمله ضریب همزمانی و رشد بار، ظرفیت ترانسفورماتور را از طریق جدول زیر براورد نمود. در جدول مذکور حداکثر جریان خروجی (جریان ثانویه) ترانسفورماتورهای نرمال روغنی بیست کیلوولت که به صورت سه فاز و یا هر فاز به تنهایی قابل تامین است را نمایش داده است. متقاضی می بایست ترانسفورماتوری را انتخاب نماید که جریان خروجی آن برابر با جریان مورد نیاز یا کمی بیشتر از حد مورد نیاز آن است.
مثال: چنانچه حداکثر جریان مصرفی بار۱۶۵ آمپر است، با بررسی ستون جریان خروجی ملاحظه می شود که ترانسفورماتور ۱۲۵ کیلوولت آمپر قادر به انتقال حداکثر ۱۸۰ آمپر بوده و گزینه مناسب نیاز شما خواهد بود.
ظرفیت (KVA) | جریان خروجی (A) | ظرفیت (KVA) | جریان خروجی (A) |
۲۵ | ۳۶٫۱ | ۴۰۰ | ۵۷۷ |
۵۰ | ۷۲٫۲ | ۵۰۰ | ۷۲۲ |
۱۰۰ | ۱۴۴٫۳ | ۶۳۰ | ۹۰۹ |
۱۲۵ | ۱۸۰٫۴ | ۸۰۰ | ۱,۱۵۵ |
۱۶۰ | ۲۳۱٫۹ | ۱۰۰۰ | ۱,۴۴۳ |
۲۰۰ | ۲۸۹ | ۱۲۵۰ | ۱,۸۰۴ |
۲۵۰ | ۳۶۱ | ۱۶۰۰ | ۲,۳۰۹ |
۳۱۵ | ۴۵۵ | ۲۰۰۰ | ۲,۸۸۷ |
محاسبه ظرفیت ترانس بر اساس حداکثر توان حقیقی مورد نیاز:
در صورتی که توان مصرفی مجموع بارهایی که قرار است از ترانسفورماتور و شبکه تغذیه شوند محاسبه شده و مقدار آن را به کیلووات مشخص است، می توان ظرفیت یا کیلوولت آمپر ترانسفورماتور را با رابطه زیر به صورت تقریبی محاسبه نمود:
ST= (PTotal*α)/(cosҩ*β)
ST: ظرفیت ترانسفورماتور به کیلوولت آمپر
PTotal: مجموع توان حقیقی بارها به کیلووات
α: ضریب همزمانی است که برای گروه های مختلف مصارف به صورت جدول زیر است.
نوع مصرف | ضریب همزمانی |
خانگی | ۰٫۲۵-۰٫۳۵ |
عمومی | ۰٫۷-۰٫۸۵ |
تجاری | ۰٫۵-۰٫۶۵ |
صنعتی | ۰٫۹-۱٫۰ |
β: ضریب بهره برداری ترانسفورماتور است که به طور متوسط و استاندارد مقدار آن ۰٫۸۵ در نظر گرفته می شود.
cosҩ: ضریب قدرت در نقاط مختلف و برای بارهای مختلف متفاوت است. برای نمونه جدول زیر مقدار متوسط ضریب توان در برخی صنایع و مصارف عمومی را آورده است:
نوع مصرف | محدوده ضریب قدرت |
صنعت ساخت خودرو و قطعات آن | ۰٫۷۵-۰٫۸۵ |
صنعت سیمان | ۰٫۸-۰٫۸۵ |
صنعت پتروشیمی | ۰٫۶۵-۰٫۷۵ |
صنعت پوشاک | ۰٫۳۵-۰٫۶ |
صنایع ریخته گری | ۰٫۷۵-۰٫۸۰ |
صنایع پلاستیک | ۰٫۷۵-۰٫۸۰ |
صنایع رنگ سازی | ۰٫۶۵-۰٫۷۰ |
میادین نفتی (پمپاژ) | ۰٫۴-۰٫۶ |
معادن ذغال سنگ | ۰٫۶۵-۰٫۸ |
بیمارستان ها | ۰٫۷۵-۰٫۸۰ |
ساختمان های اداری | ۰٫۸-۰٫۹ |
پس از محاسبه ظرفیت، به فهرست ظرفیت های استاندارد ترانسفورماتور مراجعه و نزدیک ترین ظرفیت رو به بالا انتخاب می شود.
مثال: چنانچه مجموع توان بارهای مورد تغذیه یک بیمارستان ۱۵۰ کیلووات از نوع صنعتی باشد، ظرفیت براوردی سرانگشتی ترانسفورماتور برابر خواهد بود با:
با مراجعه جدول ظرفیت ترانسفورماتورهای استاندارد ملاحظه می شود که ترانسفورماتور ۲۰۰ کیلوولت آمپر انتخاب صحیحی برای مصرف یادشده می باشد.