سرویس و نگهداری ترانسفورماتور های توزیع
از آنجا که ترانس، در شبکهی توزیع برق، به منزلهی قلب شبکه است بنابراین سرویس و نگهداری ترانسفورماتور آن اهمیت ویژه ای دارد، در زمان خرابی نیز سرعت سرویس و نگهداری ترانسفورماتور از اهمیت فوق العادهای برخوردار است.
در طی حمل و نقل، نصب و بهره برداری این امکان وجود دارد که تجهیزات در معرض شرایطی قرار بگیرند که باعث آسیب رسیدن به آن ها گردیده و یا سبب کاهش طول عمر مفید و ضریب اطمینان آنها گردد.
پایه ریزی یک برنامه متداول سرویس و نگهداری ترانسفورماتور پیش گیرانه، می تواند ریسک خرابی تجهیزات را به حداقل رسانده و مشکلات ناشی از خرابی را به پایین ترین سطح برساند. یکی از اهداف اساسی تعمیرات پیش گیرانه و نگهداری، ردیابی ضعف ها در مراحل اولیه پیدایش آن ها و اقدام مناسب جهت برطرف کردن آنها می باشد.
توصیه می شود به هنگام بهره برداری از یک ترانسفورماتور نو (در توزیع)،یک هفته اول کارکرد آن را به دقت زیر نظر داشته باشید.
در سرویس و نگهداری ترانسفورماتور ، تست ها و بازدید های کوتاه مدت معمولا در فاصله زمانی 6 ماهه، میان مدت در فاصله زمانی 12ماهه(سالانه) و بلند مدت در فواصل زمانی 3 تا 5 سال انجام می گیرد.
مقاله مرتبط: روشهای مناسب بهره برداری ترانسفورماتور ، موثر در افزایش طول عمر ترانس
در جدول زیر برنامه زمانی آزمایشات و بازدیدهای دوره ای سرویس و نگهداری ترانسفورماتور مشاهده می شود:
جدول زمانی آزمایشات و بازدید های دوره ای در سرویس و نگهداری ترانسفورماتور
ردیف | شرح قطعه یا سیستم جهت تست و بازدید | 6ماهه | سالیانه | 3تا5 سال | ملاحظات |
---|---|---|---|---|---|
1 | روغن ترانسفورماتور | ||||
1-1 | انجام تستهای روغن | * | |||
2 | تجهیزات تنفسی | در فصول بارانی بصورت ماهانه انجام شود. | |||
1-2 | چک کردن مقدار ماده و رنگ رطوبت گیر | * | |||
2-2 | چک کردن سطح روغن و تمیزی آن | * | |||
3-2 | بازدید از شیرهای رابط مخصوصا شیرهای در وضعیت باز | * | |||
3 | رله بوخهلتس | ||||
1-3 | بازدید و تست گاز درون رله توسط مایع معرف رنگ | * | |||
2-3 | تمیز کردن شیشه نشاندهنده سطح روغن | * | |||
3-3 | تست مدار حفاظتی و کابل های اتصال و کنتاکتها و شناورهای آلارم تریپ | * | |||
4-3 | تست سیموله با دستگاه tes set | * | |||
4 | مقاومت اهمی و عایقی سیم پیچ ها | با میگر | |||
1-4 | اندازه گیری مقاومت عایقی | * | |||
2-4 | اندازه گیری tan∂ | * | |||
3-4 | اندازه گیری مقاومت اهمی و نسبت تبدیل | * | |||
5 | شیر فشار شکن | اطمینان از عدم نشتی یا زنگ زدگی صفحه و حتی چسبیدن صفحه | |||
1-5 | بازدید از شیر فشارشکن از نظر سالم بودن | * | |||
2-5 | شیشه، عدم پارگی دیافراگم لاستیکی، مدار فرمان تریپ و… | * | |||
3-5 | بازدید از سیستم فشار شکن از نظر عدم نشتی روغن مدار فرمان تریپ و کنتاکتها | * | |||
6 | کنسرواتور | سر ریز روغن پس از فیلتراسیون روغن نو به عمل می آید | |||
1-6 | بازدید از کنسرواتور و گیج روغن | * | |||
2-6 | بازدید از تانک نوع بدون کنسرواتور از نظر فشار نیتروژن، عدم نشتی نیتروژن از گیج فشار نیتروژن، درجه خلوص نیتروژن | * | |||
3-6 | بازدید از شیر لوله های رابط که معمولا باز هستند | * | |||
4-6 | بازدید از شیرهای معمولا بسته | * | |||
5-6 | تنظیم سطح روغن، سر ریز روغن با روغن مشابه | * | |||
7 | تب چنجر | ||||
1-7 | تعویض کلیه تپ ها به منظور تمیز کاری کنتاکتهای سلکتور سوییچ | * | |||
2-7 | بازدید از اینتر لاک | * | |||
8 | سیستم خنک کنندگی | ||||
1-8 | بازدید از عدم نشتی لوله ها و شیرها و عدم خوردگی یا پوسیدگی لوله ها | * | |||
2-8 | بازدید از گیج فلوی روغن | * | |||
3-8 | بازدید از موقعیت کلیه شیرها | * | |||
4-8 | هواگیری | * | |||
9 | بدنه تانک اصلی | می تواند در فصول خشک انجام شود | |||
1-9 | بازدید از وضع رنگ و پوشش و عدم خوردگی فلز | * | |||
2-9 | چک کردن نشتی روغن از نقاط جوش یا فلانچ دار، شیرها و واشرها | * | |||
3-9 | بازدید از اتصالات و سیستم زمین از لحاظ شل شدن، شکستن و یا خورده شدن اتصالات | * | |||
4-9 | تست مقاومت زمین جهت اصلاح سیستم زمین | * | |||
5-9 | چک کردن اتصال زمین برقگیر | * | |||
6-9 | چک کردن اتصال زمین هسته | * | |||
10 | لوازم و دستگاه های اندازه گیری | ||||
1-10 | چک و کالیبره کردن ترمومتر روغن و سیم پیچ | * | |||
2-10 | بازدید از نشاندهده های سطح وجریان روغن | * | درصورت وجود | ||
3-10 | بازدید از دماسنج مقاومتی روغن | * | |||
11 | بوشینگ | ||||
1-11 | بازدید از سطح مقره از لحاظ ترک خوردگی، | * | ترجیحا توسط دوربین | ||
2-11 | شکستگی، تمیزی، لب پریدگی، میزان آلودگی و…. | * | بستگی به شرایط آلودگی منطقه دارد | ||
3-11 | تمیز کردن سطح چینی از خاک یا روغن(توسط وزش پودر) | * | طبق مشخصات ساخت و طراحی، می توان در فواصل یک تا دو ساله انجام داد | ||
4-11 | چک کردن هرگونه نشتی در بالا یا پایین مقرهتنظیم کردن شاخکهای فلزی دو سر مقره | * | |||
5-11 | تست ضریب قدرت روی بوشینگ روغنی | * | |||
12 | سیستم فشارشکن pressure relief | ||||
1-12 | بازدید از دیافراگم لاستیکی و یا صفحه (bladder) دستگاه فشارشکن از لحاظ ترک خوردگی و یا سوراخ بودن و نیز عملکرد درست دستگاه (vent) | * | |||
2-12 | بازدید از نظر تست روغن و سیستم آلارم دستگاه فشارشکن(valve) | * | |||
3-12 | بازدید از رله فشار ناگهانی(sudden pressure) | * | |||
13 | چرخ ها | ||||
1-13 | گریسکاری(درصورت لزوم) | * | |||
2-13 | محکم کردن لقی یا اتصالات شل و بازدید از | * | |||
3-13 | عامل نگهدارنده چرخ – بازدید از وضعیت ریل | * | |||
14 | آزمایشات الکتریکی(مربوط به تعمیر اساسی) | ||||
1-14 | تست مقاومت اهمی سیم پیچ ها | * | در کلیه تپ ها | ||
2-14 | تست مقاومت عایقی سیم پیچ ها | * | |||
3-14 | تست نسبت تبدیل و گروه برداری | * | |||
4-14 | تست ولتاژ زیاد سیم پیچ ها | * | |||
5-14 | تست کامل برقگیرها | * | |||
6-14 | تست جریان تحریک | * | |||
7-14 | تست عملکرد درست تپ چنجر با استفاده از ولت متر | * | |||
8-14 | چک کردن سیستم زمین از نظر اتصالات و مقاومت زمین | * | |||
9-14 | تست کامل روغن و بوشینگ و در صورت لزوم | * | |||
10-14 | فیلتر کردن، تمیز کردن کنسرواتور از آب و لجن | * | |||
11-14 | تخلیه روغن و بازدید از داخل تانک و تا حد امکان بازدید از قسمت اکتیو پارت و صفحات شیلد و اتصال زمین هسته و اتصالات بوشینگ | * | |||
12-14 | برداشتن علفهای هرز از اطراف ترانسفورماتور | * | |||
13-14 | رنگ کردن بدنه و رادیاتورها | * | |||
14-14 | چک کردن وضعیت قطعات یدکی جهت سرویس | * | |||
15-14 | فیلتراسیون | * |
ارائه یک برنامه سرویس و نگهداری ترانسفورماتور پیشگیرانه برای ترانس های توزیع کم ظرفیت
ردیف |
مورد تست یا بازدید |
فاصله زمانی انجام تست/بازدید |
---|---|---|
1 | جریان یا بار ترانسفورماتور | 6 ماهه (ساعات پیک) |
2 | ولتاژ | 6 ماهه (ساعات پیک و غیر پیک) |
3 | دمای روغن | 6 ماهه (ساعات پیک و غیر پیک) |
4 | سطح روغن در ترانسفورماتور | سالیانه |
5 | وضعیت سیلیکاژل | 6 ماهه 2-3ماه یکبار در فصول بارانی |
6 | فیوز ها و سیستم حفاظت | 6 ماهه |
7 | بوشینگها،تانک اصلیو واشرهای سیستم آب بندی | سالانه |
8 | کلید تپ چنجر | سالانه |
9 | سفت بودن اتصالات | 6 ماهه |
10 | برقگیرها | 6 ماهه |
11 | مقاومت زمین | 6 ماهه(فصول خشک) |
12 | مقاومت عایقی | سالانه |
13 | استقامت عایقی روغن | سالانه و قبل از راه اندازی |
14 | آچار کشی مهره های ایزولاتورها و اطمینان از محکم بودن آنها | سالانه |
15 | تست نمونه روغن | سالانه |
16 | تهیه برگ لازم آزمایشات روغن، مقاومت زمین، پیک بارو… | به هنگام آزمایش مربوطه |
17 | انجام سری کامل تست های ترانسفورماتور | هر8-10 سال |
نکات مهم و قابل توجه:
بازدید از شیرهای معمولا باز شامل:
- شیرهای رادیاتور
- شیرهای کنسرواتور از تانک اصلی و تپ چنجر
- شیرهای رله بوخهلتس
- شیرهای سیستم تنفسی
شیرهای معمولا بسته شامل:
- شیر تخلیه روغن زیر بدنه تانک اصلی
- شیر تخلیه زیر کنزرواتور
- شیر تزریق روغن به تانک اصلی
- شیر نمونه گیر روغن از تانک اصلی
- شیر نمونه گیر روغن از محفظه تپ چنجر
- شیر نمونه گیر گاز از رله بوخهلتس
عملیات هواگیری از شیر مخصوص هواگیری شامل:
- رادیاتورها
- لوله های اصلی
- کنسرواتور اصلی و تپ چنجر
- شیر اطمینان
- رله بوخهلتس
بازدید و تست برقگیرها شامل:
- بازدید از ترک خوردگی یا شکستگی مقره
- اندازه گیری جریان نشتی